Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία χρόνια νόσος που χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα. Το απλό σάκχαρο δηλαδή που δίνει ενέργεια στα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού βρίσκεται σε επίπεδα άνω του φυσιολογικού με αποτέλεσμα μακροπρόθεσμα να δημιουργεί βλάβες σε διάφορα μέρη του σώματος.
Τύποι διαβήτη
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι διαβήτη. Ο συνηθέστερος είναι ο διαβήτης τύπου 2, που προκαλείται από αδυναμία του οργανισμού να παράγει αρκετή ινσουλίνη ή να μπορεί να τη χρησιμοποιεί κατάλληλα. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που μεταξύ άλλων ελέγχει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Ο δεύτερος συνηθέστερος τύπος διαβήτη είναι ο διαβήτης τύπου 1, που παρουσιάζεται όταν ο οργανισμός δεν μπορεί πλέον να παράγει αυτή την ζωτικής σημασίας ορμόνη.
Πώς εκδηλώνεται
Ο τρόπος με τον οποίο εκδηλώνεται, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και κυρίως από τον τύπο του διαβήτη. Γενικά ο τύπος 1 είναι αυτός που είναι πιθανότερο να εκδηλωθεί ξαφνικά (και σε μικρότερη ηλικία), με τα θορυβώδη συμπτώματα της οξείας επιπλοκής του (διαβητική κετοξέωση), ενώ ο τύπος 2 συνήθως ακολουθεί πιο ήπια-ύπουλη πορεία ή μπορεί να είναι ακόμα και τελείως ασυμπτωματικός.
Το σάκχαρο δεν πρέπει να αυξάνεται πάνω από ορισμένα όρια. Αν συμβεί αυτό τότε μπορεί να παρουσιαστούν διάφορα συμπτώματα όπως:
- Κόπωση
- Αυξημένη δίψα ή και πείνα
- Πιθανή απώλεια βάρους
- Θολωμένη όραση
- Συχνοουρία
- Κακή επούλωση τραυμάτων
- Κολπίτιδες/Ουρηθρίτιδες
- Μούδιασμα στα άκρα
- Προβλήματα με τη στύση
Εάν το σάκχαρο είναι υψηλό για χρόνια, χωρίς κατάλληλη θεραπεία μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές:
- Στοματικές παθήσεις
- Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια η οποία αποτελεί την 1η αιτία τύφλωσης σε νέες ηλικίες
- Διαβητική νεφροπάθεια η οποία αποτελεί την πιο συχνή αιτία νεφρικής ανεπάρκειας
- Υπέρταση/Αθηροσκλήρυνση/Έμφραγμα
- Διαβητική νευροπάθεια η οποία αποτελεί την 1η αιτία ακρωτηριασμού κάτω άκρου
- Εγκεφαλικό/Άνοια
«Σιωπηλή» νόσος – Ποιοι πρέπει να κάνουν έλεγχο
Δεδομένου ότι ο σακχαρώδης διαβήτης συνήθως δεν εμφανίζει συμπτώματα, οδηγώντας μετά από χρόνια σε σοβαρές επιπλοκές, είναι σημαντικό να ανιχνεύεται νωρίς και να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά.
Στους παράγοντες κινδύνου διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, η μεγάλη κατανάλωση υδατανθράκων, καθώς και η κληρονομικότητα. Εκτός αυτών όμως αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη έχουν και άτομα με υπέρταση ή υπερλιπιδαιμία, καρδιαγγειακή νόσο, όσοι λαμβάνουν αντιψυχωσικά φάρμακα, καθώς και οι γυναίκες με ιστορικό διαβήτη κύησης ή σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
Σε ό,τι αφορά τον διαβήτη τύπου 1, η αιτία που προκαλείται δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητή.
Αντιμετώπιση – αυτοέλεγχος
Ο σακχαρώδης διαβήτης χρειάζεται σε συχνή βάση αυτοέλεγχο. Η μέτρηση των επιπέδων καταδεικνύει το πόσο καλά το άτομο διαχειρίζεται τους παράγοντες που επηρεάζουν το σάκχαρό του και την ινσουλίνη και είναι σημαντικό να γίνεται συχνά στην πορεία της ημέρας. Η θεραπεία του καθενός προσαρμόζεται στα αποτελέσματα της καταμέτρηση, ενώ βοηθάει και στην πρόληψη των χρόνιων διαβητικών επιπλοκών.
Το πόσο συχνά και το πότε πρέπει να γίνεται η μέτρηση των επιπέδων του σακχάρου ποικίλλει μεταξύ ανθρώπων, καθώς εξαρτάται από τους λόγους για τους οποίους γίνεται η μέτρηση. Το πρόγραμμα ο ασθενής θα πρέπει να το καθορίζει σε συνεργασία με τον γιατρό του.