Blog

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο μεταβολικό νόσημα, το οποίο χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα. Αυτό συμβαίνει διότι ο οργανισμός παράγει λιγότερη ή και καθόλου ινσουλίνη – η ορμόνη που παίζει κύριο ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων (σακχάρων) – ή χρησιμοποιεί την ινσουλίνη με μη αποτελεσματικό τρόπο.

Εκδηλώνεται έτσι αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, η οποία προκύπτει είτε ως αποτέλεσμα της ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης είτε λόγω της ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στη δράση της ινσουλίνης.

Πώς θα ζήσουμε καλύτερα με τον διαβήτη

Οταν μάθουμε ότι πάσχουμε από διαβήτη – ή ότι βρισκόμαστε στον προθάλαμο για να τον εκδηλώσουμε – είναι κάτι που σίγουρα μας στενοχωρεί και μας δημιουργεί άγχος, είναι όμως πολύ σημαντικό να αποδεχθούμε την κατάσταση, να μάθουμε όσο περισσότερα γίνεται και να συνειδητοποιήσουμε ότι πρόκειται για μία ασθένεια της οποίας η έκβαση περνάει ουσιαστικά από τα δικά μας χέρια. Ετσι, συστήνεται να εφαρμόζουμε κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής μας, όπως οι εξής:

1) Μαθαίνουμε να τρώμε σωστά

Αντίθετα με τα όσα ίσως πιστεύουμε ή έχουμε ακούσει, το γεγονός ότι έχουμε διαβήτη δεν σημαίνει ότι χρειάζεται να πεθαίνουμε από την πείνα, σημαίνει όμως ότι θα πρέπει να ακολουθούμε μία υγιεινή, ισορροπημένη, μεσογειακή διατροφή. Μελέτες δείχνουν ότι άνθρωποι που ακολουθούσαν μία διατροφή πλούσια σε ίνες και σύνθετους υδατάνθρακες βελτίωσαν τον έλεγχο του σακχάρου τους κατά 95%.

2) Βάζουμε τη σωματική άσκηση στη ζωή μας

Το να ασκούμαστε αν όχι καθημερινά, 3 με 4 φορές την εβδομάδα (το να περπατάμε μισή ώρα την ημέρα με γοργό βήμα αρκεί), μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο για την υγεία μας. Μάλιστα μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται στον «προθάλαμο» του διαβήτη ακολουθώντας μέτρια άσκηση μειώνουν κατά 40% τον κίνδυνο να εμφανίσουν τελικά διαβήτη. Επίσης, έχει φανεί ότι μετά από κάποια αθλητική δραστηριότητα πέφτουν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα κατά 20% με 30%.

3) Αδυνατίζουμε

Η απώλεια βάρους είναι πάρα πολύ σημαντική τόσο για να απομακρύνουμε την πιθανότητα να εμφανίσουμε διαβήτη όσο και για να ελέγξουμε την έκβαση της ασθένειας αν τελικά μας προκύψει. Αλλωστε έχει αποδειχθεί ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο να εμφανίσουμε διαβήτη κατά 90%, ενώ η έλλειψη σωματικής άσκησης κατά 25%.

4) Κρατάμε χαμηλά την πίεσή μας

Σε γενικές γραμμές αυτό σημαίνει ότι η μεγάλη θα πρέπει να είναι 14 (140 χιλιοστά της στήλης υδραργύρου) και η μικρή 8,5 (85 χιλιοστά της στήλης υδραργύρου). Αν όμως υπάρχουν και άλλα προβλήματα (π.χ. καρδιολογικά, νεφρολογικά) τότε, σε συνεννόηση με τον ειδικό γιατρό, είναι πιθανό να χρειάζεται να είναι η πίεση χαμηλότερη. Στην περίπτωση που η πίεσή μας είναι εκτός των επιθυμητών ορίων χρειάζεται να παίρνουμε ειδική φαρμακευτική αγωγή, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού μας, ώστε να την κρατάμε στα επιθυμητά επίπεδα.

5) Ελέγχουμε τις τιμές των λιπιδίων μας

Αυτό σημαίνει ότι τα λιπίδιά μας θα πρέπει να είναι: Χοληστερόλη κάτω από 200 mgr%, τριγλυκερίδια κάτω από 150 mgr%, HDL (καλή χοληστερίνη) πάνω από 45 mgr%, LDL (κακή χοληστερίνη) κάτω από 100 mgr%. Οπως και με την πίεση έτσι και με τα λιπίδια, αν υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου (π.χ. έμφραγμα, εγκεφαλικό κ.ά.) είναι πιθανό να χρειάζεται να είναι οι τιμές ακόμη χαμηλότερα, και αυτό είναι κάτι που θα καθορίσει ο ειδικός γιατρός. Αν οι τιμές των λιπιδίων στο αίμα μας είναι υψηλότερες από τις επιθυμητές τιμές, ο γιατρός μας θα μας καθοδηγήσει σχετικά με την ειδική φαρμακευτική αγωγή, που θα πρέπει να πάρουμε.

6) Μετράμε μόνοι μας το σάκχαρό μας

Παρά την τακτική εξέταση του σακχάρου νηστείας αλλά και της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης που κάνουμε στον μικροβιολόγο μας, πρέπει να γνωρίζουμε ότι θα πρέπει να ελέγχουμε το σάκχαρό μας σε τακτά χρονικά διαστήματα στο σπίτι μόνοι μας, να σημειώνουμε τις τιμές και έπειτα κατά τις επισκέψεις στον διαβητολόγο μας να του δίνουμε τα αποτελέσματα. Με βάση την κατάστασή μας ο γιατρός μας θα μας πει πόσο συχνά πρέπει να μετριόμαστε και με ποιον τρόπο.

7) Δεν αμελούμε το τσεκ απ

Η τακτική παρακολούθησή μας από τον διαβητολόγο μας, 4 φορές τον χρόνο, σε συνδυασμό με τη διενέργεια των εξετάσεων που αυτός θα μας συστήσει (σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα) ώστε να διασφαλίζεται η καλή κατάσταση όλων των οργάνων (μάτια, νεφρά, αγγεία, καρδιά κ.λπ.) που μπορεί να απειληθούν από τον διαβήτη, αλλά και η σωστή φροντίδα των ποδιών μας (θα πρέπει να επισκεπτόμαστε ένα εξειδικευμένο ιατρείο διαβητικού ποδιού μία φορά τον χρόνο) είναι πολύ σημαντικές για την καλή ρύθμιση και πορεία του διαβήτη μας. Επίσης θα πρέπει να επισκεφθούμε ένα διατροφολόγο-διαιτολόγο με την έναρξη του διαβήτη και αν χρειαστεί και στη συνέχεια.

Πηγή: in.gr

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο μεταβολικό νόσημα, το οποίο χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα. Αυτό συμβαίνει διότι ο οργανισμός παράγει λιγότερη ή και καθόλου ινσουλίνη – η ορμόνη που παίζει κύριο ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων (σακχάρων) – ή χρησιμοποιεί την ινσουλίνη με μη αποτελεσματικό τρόπο.

Εκδηλώνεται έτσι αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, η οποία προκύπτει είτε ως αποτέλεσμα της ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης είτε λόγω της ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στη δράση της ινσουλίνης.

Γιατί είναι απαραίτητος για όλους ο προληπτικός έλεγχος

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία «ύπουλη» ασθένεια καθώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν εκδηλώνεται έγκαιρα με κάποια συμπτώματα. Τα επίπεδα σακχάρου όταν παραμένουν υψηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορούν να βλάψουν πολλά από τα όργανα του σώματος και να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές.

Ο διαβήτης αποτελεί το πρώτο αίτιο νεφρικής ανεπάρκειας που χρήζει αιμοκάθαρσης, καθώς και το πρώτο αίτιο της τύφλωσης των ενηλίκων, του εμφράγματος και του εγκεφαλικού επεισοδίου, του ακρωτηριασμού των κάτω άκρων και της στυτικής δυσλειτουργίας.

Για αυτό και η έγκαιρη πρόληψη είναι μείζονος σημασίας.

Ποια είναι τα κλασικά συμπτώματα του διαβήτη

Ο τρόπος με τον οποίο εκδηλώνεται, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και κυρίως από τον τύπο του διαβήτη. Γενικά ο τύπος 1 είναι αυτός που είναι πιθανότερο να εκδηλωθεί ξαφνικά – και σε μικρότερη ηλικία – με τα θορυβώδη συμπτώματα της οξείας επιπλοκής του, της διαβητικής κετοξέωσης, ενώ ο τύπος 2 συνήθως ακολουθεί πιο «ύπουλη» πορεία ή μπορεί να είναι ακόμα και τελείως ασυμπτωματικός.

Πάντως συμπτώματα που μπορεί να υπάρχουν και θεωρούνται κλασικά για κάθε τύπο διαβήτη είναι:

– Συχνοουρία – Πολυουρία
– Απώλεια Βάρους
– Αδυναμία / Καταβολή
– Πολυδιψία – Πολυφαγία
– Έλλειψη ενδιαφέροντος και συγκέντρωσης
– Εμετοί και στομαχικός πόνο
– Μουδιάσματα στα άκρα
– Πληγές που αργούν να επουλωθούν
– Θολή όραση
– Συχνές λοιμώξεις

Πρόληψη

Το πρώτο βήμα για την πρόληψη είναι να γνωρίζουμε τι κίνδυνο έχουμε να αναπτύξουμε διαβήτη. Στους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνονται:

– Οι τιμές γλυκόζης αίματος εκτός των κανονικών ορίων
– Η ηλικία άνω των 45 ετών
– Το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη ανεξάρτητα από την ηλικία
– Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία
– Η καθιστική ζωή σε συνδυασμό με τη σπάνια σωματική άσκηση
– Η υψηλή αρτηριακή πίεση
– Τα χαμηλά επίπεδα «καλής» (HDL) χοληστερόλης στο αίμα
– Τα υψηλά τριγλυκερίδια αίματος
– Ο διαβήτης κατά την εγκυμοσύνη
– Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
– Το ιστορικό με παθήσεις της καρδιάς, του εγκεφάλου ή των κάτω μελών
– Ορισμένες δερματικές παθήσεις όπως η μελανίζουσα ακάνθωση

Τέλος, στην κατηγορία εντάσσονται τα άτομα που ανήκουν σε εθνικές ομάδες υψηλού κινδύνου όπως Λατινοαμερικάνοι, Ισπανικής προέλευσης, Αφρικανοαμερικανοί, Ινδιάνοι της Αμερικής, ιθαγενείς της Αλάσκας και Αμερικανοασιάτες.

Σαφώς υπάρχουν παράγοντες για τους οποίους δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι ώστε να προλάβουμε τη νόσο, γεγονός το οποίο ισχύει κατά βάση στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 1. Η γνώση όμως των παραπάνω σε συνδυασμό με τη λήψη ορισμένων μέτρων, όπως ο προληπτικός έλεγχος και η υιοθέτηση ενός υγιέστερου τρόπου ζωής μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση.

Πηγές

• Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία, Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διαχείριση του Διαβητικού Ασθενούς, 2018., www.ede.gr/wp-content/uploads/2012/odigies.pdf
• World Health Organisation, “Definition, Diagnosis and Classification of Diabetes Mellitus and its Complications” (1999). Archived (PDF)from the original on 2003-03-08.
• World Health Organization, ‘About diabetes’, Archived from the original on 31 March 2014. Retrieved 4 April 2014.

Βελτιωμένα επίπεδα τόσο της γλυκόζης νηστείας όσο και της μεταγευματικής, καθώς και μειωμένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά συμβάντα προσφέρουν οι νεότερερες φαρμακευτικές θεραπείες που διατίθενται σήμερα για τη διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη.

Ο λόγος για τους αναστολείς συμμεταφορέων νατρίου γλυκόζης, μια θεραπευτική κατηγορία φαρμάκων για το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 που δρα αναστέλλοντας τη νεφρική επαναρρόφηση της γλυκόζης με μηχανισμό ανεξάρτητο από την ινσουλίνη.

Η δράση των φαρμάκων αυτών έγκειται στην αναστολή των συμμεταφορέων νατρίου γλυκόζης υπότυπου 2 (SGLT2), οι οποίες προάγουν την επαναρρόφηση της μεγαλύτερης ποσότητας διηθούμενης γλυκόζης από τα εγγύς νεφρικά σωληνάρια, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η αποβολή γλυκόζης στα ούρα (γλυκοζουρία) και να μειώνεται η υπεργλυκαιμία.

Επιπλέον, με τον αποκλεισμό των συμμεταφορέων SGLT2, οι συμμεταφορείς SGLT1 που έχουν μικρότερη μεταφορική δυνατότητα, επωμίζονται το μεγαλύτερο φόρτο στην επαναρρόφηση της γλυκόζης ώστε να αποτρέπονται ανεπιθύμητες υπογλυκαιμίες.

Δαπαγλιφλοζίνη

Η δαπαγλιφλοζίνη είναι ένας από τους εκπρόσωπους αυτής της κατηγορίας φαρμάκων. Πρόκειται για ένα ισχυρό, εκλεκτικό και αναστρέψιμο αναστολέα του υπότυπου 2 του συμμεταφορέα νατρίου και γλυκόζης (SGLT2) με μεγαλύτερη εκλεκτικότητα για τον συμμεταφορέα SGLT2 έναντι του SGLT1 (το βασικό μεταφορέα στον εντερικό βλεννογόνο που ευθύνεται για την απορρόφηση της γλυκόζης).

Οι κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η δαπαγλιφλοζίνη βελτιώνει τόσο τα επίπεδα της γλυκόζης πλάσματος νηστείας όσο και της μεταγευματικής γλυκόζης, μειώνοντας τη νεφρική επαναρρόφηση της γλυκόζης, που τελικά επιφέρει απέκκριση της γλυκόζης στα ούρα.

Η χρήση της ενδείκνυται σε ενήλικες ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 για τη βελτίωση του γλυκαιμικού ελέγχου, όταν η δίαιτα και η άσκηση από μόνες τους δεν παρέχουν ικανοποιητικό γλυκαιμικό έλεγχο, αλλά και δεν συνιστάται η χορήγηση μετφορμίνης λόγω δυσανεξίας ή σε συνδυασμό με άλλα φαρμακευτικά προϊόντα που μειώνουν τη γλυκόζη.

Εμπαγλιφλοζίνη

Η εμπαγλιφλοζίνη, ένας ακόμη εκ των εκπροσώπων της κατηγορίας, είναι ένας υψηλής εκλεκτικότητας αναστολέας του συμμεταφορέα νατρίου και γλυκόζης υποτύπου 2 (SGLT2).

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών, η εμπαγλιφλοζίνη κατάφερε να επιτύχει μείωση κατά 14% του κίνδυνου καρδιαγγειακού θανάτου, μη θανατηφόρου καρδιακής προσβολής ή μη θανατηφόρου εγκεφαλικού επεισοδίου, όταν προστέθηκε στην καθιερωμένη φαρμακευτική αγωγή, σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και υψηλό κίνδυνο για καρδιαγγειακά συμβάντα.

Η λήψη της εμπαγλιφλοζίνης επιπλέον της καθιερωμένης θεραπευτικής αγωγής μείωσε τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο κατά 38%.

Επίσης, η θεραπεία με εμπαγλιφλοζίνη οδήγησε σε χαμηλότερο κίνδυνο για θνησιμότητα οποιασδήποτε αιτιολογίας (μείωση κατά 32%) και νοσηλεία για καρδιακή ανεπάρκεια (μείωση κατά 35%).

Αξίζει να σημειωθεί ότι το προσδόκιμο επιβίωσης των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 και υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο είναι κατά μέσο όρο μειωμένο έως 12 χρόνια, ενώ ποσοστό έως 50% των θανάτων σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 οφείλεται στα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα όμως δεν είναι το μόνο μέτωπο στο οποίο έδειξε αποτελεσματικότητα η εμπαγλιφλοζίνη. Σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα το συγκεκριμένο φάρμακο μείωσε σημαντικά την επιδείνωση της νεφροπάθειας κατά 39% σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου.

Πηγή: European Medicines Agency
Photo credit: World photo created by jcomp – www.freepik.com

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει αποκτήσει μεγάλη τάση ανάπτυξης σε πολλές χώρες, επηρεάζοντας ένα σημαντικό μέρος του γενικού πληθυσμού λόγω του δυτικού τρόπου ζωής.

Πρόκειται για μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα – το απλό σάκχαρο που δίνει ενέργεια στα κύτταρα – η οποία αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα.

Βασικό χαρακτηριστικό του σακχαρώδη διαβήτη είναι ότι τις περισσότερες φορές δεν εκδηλώνονται συμπτώματα, καθιστώντας την ως μία «σιωπηλή νόσο». Όταν όμως παραμένει αρρύθμιστος για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα που συνδέονται με κάποια από τις θορυβώδεις επιπλοκές του, όπως η καρδιαγγειακή νόσος, τύφλωση, νεφρική βλάβη κ.ά.

Ποια είναι τα συμπτώματα δεν πρέπει να αγνοούνται

Η ικανότητα αναγνώρισης των προειδοποιητικών ενδείξεων είναι ένα από τα πρώτα βήματα για την αντιμετώπιση του διαβήτη. Δείτε ποια είναι τα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοούνται:

• Πολλά ούρα (πολυουρία) που οφείλονται στο ότι όταν υπάρχει πολύ σάκχαρο στο αίμα, αυτό διαφεύγει και στα ούρα παρασύροντας και νερό. Αυτή η απώλεια νερού με τα ούρα προκαλεί και κάποιου βαθμού αφυδάτωση.
• Η αφυδάτωση με τη σειρά της οδηγεί σε στεγνό στόμα (ξηροστομία) και ανάγκη για πολύ νερό (πολυδιψία). Τα πολλά ούρα λοιπόν δεν οφείλονται στο ότι οι ασθενείς πίνουν πολύ νερό, αλλά το αντίθετο (θέλουν πολύ νερό επειδή έχουν πολλά ούρα). Σημειωτέον ότι κάποιοι κάνουν το λάθος να προσπαθούν να μην πίνουν νερό, γιατί τους ενοχλεί που πηγαίνουν συνέχεια στην τουαλέτα!
• Απώλεια βάρους, η οποία μπορεί να συμβεί γιατί η έλλειψη ινσουλίνης αφήνει τα κύτταρα χωρίς θρεπτικά συστατικά και χωρίς ενέργεια. Έτσι ο ασθενής αδυνατίζει, αλλά αυτό που χάνει δεν είναι λίπος, είναι κυρίως μυϊκή μάζα.
• Αυτή η απώλεια βάρους συμβαίνει παρόλο που το άτομο δεν έχει μειώσει το πόσο τρώει, αλλά μπορεί αντιθέτως να τρώει ακόμα περισσότερο από πριν (πολυφαγία), σε μια προσπάθεια του οργανισμού να βρει αυτά τα θρεπτικά συστατικά που λείπουν από τα κύτταρα.
• Άλλα συμπτώματα που μπορεί να παρουσιαστούν είναι εύκολη κούραση (από έλλειψη ενέργειας), θολή όραση (από συσσώρευση γλυκόζης στο φακό του ματιού, η οποία προσελκύει και νερό και προκαλεί προσωρινό «φούσκωμα» του φακού), κράμπες στα πόδια, φαγούρα και μηκυτιάσεις στα γεννητικά όργανα κ.ά.

Τι πρέπει να κάνουμε

Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να θέσουμε υπό έλεγχο τους παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με το διαβήτη και που φυσικά έχουμε τη δυνατότητα να ρυθμίσουμε. Αυτοί είναι:

• Η παχυσαρκία
• Η καθιστική ζωή
• Το κάπνισμα
• Τα επίπεδα κακής χοληστερόλης

Στους παράγοντες κινδύνου που δεν έχουμε τη δυνατότητα να ελέγξουμε, είναι:

• Η εθνικότητα ή φυλή: Σύμφωνα με μελέτες τα άτομα Ισπανικής καταγωγής, Αφροαμερικανοί και Ασιάτες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να νοσήσουν από διαβήτη.
• Η κληρονομικότητα.
• Η ηλικία, καθώς από τα 45 και μετά οι πιθανότητες αυξάνονται.