Blog

diet-398613_1280.jpg

23 Σεπτεμβρίου, 2015 Angelos KlitsasΠαχυσαρκία0

Ο μεταβολισμός σαν όρος αποτελεί το αθροιστικό σύνολο των βιοχημικών διεργασιών που γίνονται στα κύτταρα, κατά τις οποίες είτε αποθηκεύεται ενέργεια είτε αυτή απελευθερώνεται από τα βιομόρια.

Το μεταβολικό σύνδρομο είναι μια σύνθετη οντότητα για την οποία συνήθως κάνουμε λόγο όταν συνυπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου, δηλαδή πολλές πιθανότητες να υποστεί ο ασθενής σοβαρό καρδιαγγειακό ή αγγειακό νόσημα που να συνδέεται με κάποια διαταραχή του μεταβολισμού.

Η κοιλιακή παχυσαρκία διαδραματίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο μεταξύ όλων των μεταβολικών χαρακτηριστικών του μεταβολικού συνδρόμου. Κατά συνέπεια, η επικράτηση του μεταβολικού συνδρόμου έχει αυξηθεί σταθερά παράλληλα με την αυξανόμενη επιδημία της παχυσαρκίας, που παρατηρείται κυρίως στον δυτικό κόσμο.

Η θεραπεία του μεταβολικού συνδρόμου σήμερα περιλαμβάνει την αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου, όπως η αθηρογενετική δυσλιπιδαιμία και η υψηλή αρτηριακή υπέρταση, καθώς και ειδική φαρμακευτική αγωγή.

Φαρμακοθεραπεία είναι διαθέσιμη για την παχυσαρκία για περισσότερο από μία δεκαετία, αλλά με μικρή επιτυχία στην βελτίωση του μεταβολικού προφίλ. Οι αναστολείς της παγκρεατικής λιπάσης και τα σεροτονινεργικά δρώντα ήταν από τα λίγα φάρμακα που είχαν αρχικά εγκριθεί για τη θεραπεία της παχυσαρκίας. Προς το παρόν όμως, μόνο η ορλιστάτη είναι εγκεκριμένη για μακροχρόνια θεραπεία της παχυσαρκίας.

Σύμφωνα πάντως με την Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας (ΕΙΕΠ), νέες κατηγορίες αντιδιαβητικών φαρμάκων σήμερα αξιολογούνται για τις επιδράσεις τους στην παχυσαρκία και τις μεταβολικές επιπλοκές.

Οι γενετικές μελέτες έχουν εντοπίσει νέα μόρια που δρουν στο νευροφυσιολογικό μηχανισμό της πείνας και του κορεσμού και υπόσχονται στόχους για την μελλοντική ανάπτυξη φαρμάκων. Ο στόχος είναι να αναπτυχθούν φάρμακα που αντιμετωπίζουν όχι μόνο την παχυσαρκία, αλλά να έχουν και ευνοϊκές επιπτώσεις στις σύνοδες μεταβολικές διαταραχές.


Vitamin-D.jpg

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος όπου το σώμα δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη γλυκόζη που λαμβάνουμε από τα τρόφιμα για τη μετατροπή της σε ενέργεια. Χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης της ινσουλίνης (ορμόνη η οποία βοηθά τη γλυκόζη να εισέλθει από το αίμα στα κύτταρα) από το πάγκρεας, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.

Οι παράγοντες που συνδέονται με τον διαβήτη ποικίλουν, με την παχυσαρκία -ιδίως κοντά στην κοιλιά- να ενοχοποιείται περισσότερο. Πρόσφατα όμως ερευνητές διαβεβαίωσαν ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D μπορούν να συνδεθούν με την εμφάνιση της νόσου ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος.

Η σχετική μελέτη δημοσιεύτηκε στο Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (JCEM, 2015; jc.2014-3016 DOI:10.1210/jc.2014-3016).

Σε αυτήν μετρήθηκαν συγκριτικά τα επίπεδα της βιταμίνης D σε 148 συμμετέχοντες, οι οποίοι είχαν ταξινομηθεί βάσει το δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), καθώς και κατά πόσον είχαν διαβήτη, προδιαβήτη ή δεν εμφάνιζαν γλυκαιμικές διαταραχές. Οι ερευνητές μέτρησαν επίσης την έκφραση του γονιδίου του υποδοχέα της βιταμίνης D στο λιπώδη ιστό.

Η ανάλυση έδειξε ότι παχύσαρκα άτομα που δεν είχαν διαταραχές του μεταβολισμού της γλυκόζης είχαν υψηλότερα επίπεδα της βιταμίνης D από τα διαβητικά άτομα. Ομοίως, τα λεπτόσαρκα άτομα με διαβήτη ή άλλη διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης ήταν πιο πιθανό να έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D. Η βιταμίνη D συνεπώς συνδέεται ευθέως με τα επίπεδα της γλυκόζης, αλλά όχι με τον ΔΜΣ.

Οι συντάκτες της μελέτης τόνισαν ότι η βιταμίνη D σχετίζεται πιο στενά με το μεταβολισμό της γλυκόζης από την παχυσαρκία, αλλά πρόσθεσαν ότι η έλλειψή της και η παχυσαρκία αλληλεπιδρούν συνεργικά να αυξηθεί ο κίνδυνος διαβήτη καθώς και άλλων μεταβολικών διαταραχών.

Τέλος, επεσήμαναν ότι ο μέσος άνθρωπος μπορεί ελαττώσει τον κίνδυνο αυτό υιοθετώντας μια πιο υγιεινή διατροφή και αυξάνοντας τις υπαίθριες δραστηριότητές του.

Food vector designed by Freepik


diet-398613_1280.jpg

Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο σήμερα ότι η παχυσαρκία και ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 αποτελούν τις μεταβολικές νόσους με τη μεγαλύτερη αυξητική τάση στη συχνότητα εμφάνισής τους, τόσο σε αναπτυγμένες όσο και σε αναπτυσσόμενες κοινωνίες.

Αναλογιζόμενοι μάλιστα τη συχνότητα και τον ρυθμό αύξησης της παχυσαρκίας, οι ειδικοί αναμένουν έκρηξη στον αριθμό ατόμων με διαβήτη στα επόμενα χρόνια, αφού η ύπαρξη παχυσαρκίας σχετίζεται με την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Η κλινική εμπειρία αλλά και μελέτες επιβεβαιώνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των διαβητικών τύπου 2 έχει σωματικό βάρος παραπάνω από το κανονικό.

Η ιατρική επιστήμη επιχειρεί να μετριάσει το πρόβλημα μέσω διαφόρων προσεγγίσεων, εκ των οποίων και οι βαριατρικές χειρουργικές επεμβάσεις.

Μια βαριατρική επέμβαση δεν είναι μια αισθητική πλαστική επέμβαση. Κατά την πράξη αυτή δεν αφαιρείται λίπος από το σώμα, αλλά μεταβάλλεται η ανατομία του στομάχου ή και των εντέρων με αποτέλεσμα ο οργανισμός να απορροφά λιγότερες θερμίδες. Επιπλέον μετά από επεμβάσεις παχυσαρκίας συντελούνται και ορμονικές αλλαγές που οδηγούν στην μείωση της αίσθησης της πείνας.

Μακροπρόθεσμα η μέθοδος αυτή αποτελεί την πιο επιτυχή λύση για την αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας σε επίπεδο απώλειας βάρους και διατήρησης. Δεν αποτελεί όμως την πρώτη λύση και δυστυχώς δεν ενδείκνυται για όλους.

Σύμφωνα με την Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας, οι βαριατρικές χειρουργικές επεμβάσεις βελτιώνουν το προσδόκιμο ζωής για πολλούς παχύσαρκους διαβητικούς ασθενείς, αλλά μπορεί να μειώσουν το προσδόκιμο ζωής για τους ασθενείς που είναι εξαιρετικά παχύσαρκοι με πολύ υψηλούς δείκτες μάζας σώματος (ΔΜΣ). Έρευνες έδειξαν ότι για τους περισσότερους ασθενείς με διαβήτη και ΔΜΣ μεγαλύτερο από 35kg/m2, η βαριατρική χειρουργική αυξάνει το προσδόκιμο ζωής. Ωστόσο, το όφελος της χειρουργικής επέμβασης μειώνεται καθώς αυξάνεται ο ΔΜΣ. Πιο συγκεκριμένα οι ασθενείς με ΔΜΣ πιο πάνω από 6235kg/m2 πιθανόν δεν επωφελούνται με την χειρουργική επέμβαση.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Cincinnati (Annals of Surgery, 2015; 1 DOI: 10.1097) ανέπτυξαν ένα μοντέλο για να συγκρίνουν το προσδόκιμο ζωής σε μια ομάδα σοβαρά παχύσαρκων διαβητικών ατόμων που είχαν υποβληθεί σε βαριατρική χειρουργική επέμβαση, σε σχέση με μια ομάδα στην οποία δεν εφαρμόστηκε χειρουργική αντιμετώπιση. Χρησιμοποίησαν τα δεδομένα που αφορούν περίπου 200.000 ασθενείς.

Στην κύρια ανάλυση της μελέτης οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια 45χρονη γυναίκα με διαβήτη και δείκτη μάζας σώματος 45 kg/m2 αποκτά 6,7 επιπλέον χρόνια προσδόκιμου επιβίωσης με την βαριατρική επέμβαση. Ωστόσο, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής μειώνεται όταν ο ΔΜΣ αυξάνεται πάνω από 62 kg/m2. Παρόμοια αποτελέσματα παρατηρήθηκαν και για τους άνδρες και τις γυναίκες σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Η μελέτη πάντως δεν εξέτασε τις διαφορές που σχετίζονται με τη φυλή.


Leg-pain.jpg

Η περιφερική αρτηριοπάθεια είναι μια κατάσταση κατά την οποία παρατηρείται ελάττωση της κυκλοφορίας του αίματος (ισχαιμία) σε ένα μέρος του σώματος με αποτέλεσμα την πλημμελή κυκλοφορία στην περιοχή και την μη ικανοποιητική οξυγόνωση του.

Οι αρτηρίες φυσιολογικά είναι λείες εσωτερικά, αλλά με την πάροδο της ηλικίας το εσωτερικό τους τοίχωμα μπορεί να γίνει παχύ και ανώμαλο από εναποθέσεις υλικών όπως χοληστερόλη, ασβέστιο, κατεστραμμένα κύτταρα και ινώδης ιστός. Οι εναποθέσεις αυτές αποτελούν τη λεγόμενη αθηρωματική πλάκα (αθηροσκλήρυνση). Όταν συσσωρευτεί αρκετή πλάκα σε βαθμό που να μειωθεί η ροή του αίματος και του οξυγόνου προς τα κάτω μέλη, τότε εμφανίζεται η πάθηση.

Κυριότερη αιτία είναι η αρτηριοσκλήρυνση που οφείλεται κυρίως στο κάπνισμα, ενώ ως δεύτερος παράγοντας πρόκλησης  της περιφερικής αρτηριοπάθειας θεωρείται ο σακχαρώδης διαβήτης.

Η νόσος προσβάλλει άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, συνήθως άνω των 60 ετών, με τους άνδρες να βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο από τις γυναίκες.

Η περιφερική αρτηριοπάθεια είναι πολύ συχνότερη σε καπνιστές, διαβητικούς, υπερτασικούς, ασθενείς με αυξημένη χοληστερόλη και παχύσαρκους, διότι αυτές οι καταστάσεις προδιαθέτουν για αθηροσκλήρυνση. Ο συνδυασμός διαφόρων παραγόντων κινδύνου αυξάνει σε μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

Συμπτώματα

Η περιφερική αρτηριοπάθεια μπορεί να μην προκαλεί συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Αν όμως προκαλεί αξιόλογη μείωση της ροής αίματος προς τα πόδια, μπορεί να εμφανιστεί διαλείπουσα χωλότητα ή σε σοβαρότερες περιπτώσεις κρίσιμη ισχαιμία.

Η διαλείπουσα χωλότητα είναι το συχνότερο σύμπτωμα, το οποίο εκδηλώνεται ως πόνος στα κάτω μέλη (γάμπες, μηρούς, γλουτούς ή πέλματα) κατά τη βάδιση. Η αίσθηση βέβαια μπορεί να μην είναι ακριβώς πόνος, αλλά σφίξιμο, βάρος ή αδυναμία στο μέλος. Η διαλείπουσα χωλότητα παρουσιάζεται γρηγορότερα κατά τη βάδιση σε ανηφόρα, ενώ με τον καιρό μπορεί να δημιουργηθεί ενόχλημα και στις μικρότερες αποστάσεις.

Σοβαρότερη κατάσταση που οφείλεται σε προχωρημένη περιφερική αρτηριοπάθεια είναι η κρίσιμη ισχαιμία. Η ροή του αίματος στους ιστούς των κάτω μελών κατά την κατάσταση αυτή είναι τόσο μειωμένη, ώστε δεν επαρκεί ούτε κατά τη διάρκεια της ανάπαυσής τους. Εκτός από πόνο στο περπάτημα μπορεί να εκδηλώνεται έντονος πόνος στην άκρη του ποδιού και στα δάκτυλα, ακόμη και σε ακινησία και ιδιαίτερα τη νύχτα. Μπορεί μάλιστα να υπάρχουν και πληγές στην κνήμη, το πόδι ή τα δάκτυλα που δεν επουλώνονται. Η κρίσιμη ισχαιμία απειλεί τη βιωσιμότητα του μέλους. Αν η κυκλοφορία δε βελτιωθεί, είναι πολύ πιθανό οι πληγές να εξελιχθούν σε νέκρωση των ιστών (γάγγραινα), όπου ο ειδικός μπορεί να συστήσει να γίνει ακρωτηριασμός του μέλους.

Θεραπεία

Η θεραπευτική αντιμετώπιση της περιφερικής αρτηριοπάθειας εξαρτάται από τη μορφή και την έκταση των αποφρακτικών βλαβών καθώς και από τη γενικότερη κατάσταση της υγείας τους ασθενούς. Η θεραπεία περιλαμβάνει είτε την αλλαγή τρόπου ζωής και τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής, είτε τη χειρουργική ή ενδαγγειακή επέμβαση – επιλογή στην οποία προβαίνει ανάλογα ο ειδικός.

Πρόληψη

Υπάρχουν γενικά μέτρα τα οποία μπορούν να προλάβουν την εκδήλωση της νόσου. Σε αυτά περιλαμβάνονται η διακοπή του καπνίσματος, ο έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, καθώς και της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης, η τακτική άσκηση και η μείωση κατανάλωσης ζωικών λιπών, ενώ σημαντική είναι και η διατήρηση του σωματικού βάρους σε κανονικά επίπεδα.


scale-403585_12801.jpg

28 Νοεμβρίου, 2014 Angelos KlitsasΠαχυσαρκία0

Η παχυσαρκία σήμερα θεωρείται νόσος και αναγνωρίζεται σαν ένας σημαντικός προδιαθεσικός παράγοντας για εκδήλωση καρδιαγγειακών προβλημάτων.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η στεφανιαία νόσος και η καρδιακή ανεπάρκεια, αλλά και η επιδείνωση άλλων γνωστών προδιαθεσικών παραγόντων για καρδιαγγειακές νόσους, όπως η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπερλιπιδαιμία.

Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι παχύσαρκοι άνθρωποι χωρίς διάγνωση καρδιοπάθειας εμφανίζουν σιωπηλή καρδιακή βλάβη, υπό την έννοια της απουσίας συμπτωμάτων, που πυροδοτεί τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας μελλοντικά. Ανάμεσα σε πολλούς άλλους παράγοντες κινδύνου που έχουν συχνά οι παχύσαρκοι, το υπερβολικό βάρος χαρακτηρίστηκε ως ένας ανεξάρτητος παράγοντας που οδηγεί σε βλάβη του καρδιακού μυός.

Κατά την έρευνα παρατηρήθηκε ότι οι παχύσαρκοι είχαν αυξημένα επίπεδα τροπονίνης Τ -ενζύμου της καρδιάς- που απελευθερώνεται από τραυματισμένα κύτταρα καρδιακού μυός. Τα αυξημένα επίπεδα του ενζύμου αντιστοιχούσαν σε αναλογική αύξηση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) ενός ανθρώπου.

Οι ερευνητές μέτρησαν τον ΔΜΣ και τα επίπεδα τροπονίνης 9.500 αντρών και γυναικών χωρίς νόσο, ηλικίας 53 έως 75 ετών. Στη συνέχεια παρακολούθησαν την υγεία των συμμετεχόντων για περισσότερα από 12 χρόνια.

Τα ευρήματα δημοσιεύονται στη διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού «Journal of the American College of Cardiology: Heart Failure».


triglycerides1.jpg

Τα λιπίδια, κοινώς γνωστά ως λίπη, είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Τα προσλαμβάνουμε μέσω της τροφής και παράγονται κυρίως στο συκώτι. Για να μεταφερθούν στο υδάτινο περιβάλλον του σώματος, τα λιπίδια, και ειδικότερα η χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια, χρησιμοποιούν ειδικά “οχήματα” που ονομάζονται λιποπρωτεΐνες.


Cardia1.jpg

Οι νεφροί είναι το φυσικό φίλτρο του οργανισμού, που έχει ως σκοπό την αποτοξίνωσή μας από τις βλαβερές και άχρηστες ουσίες. Το νεφρικό σύστημα λειτουργεί ως μονάδα καθαρισμού η οποία αποβάλλει κάθε περιττή και επικίνδυνη ουσία από το αίμα.

Έτσι οι νεφροί διατηρούν την ισορροπία των υγρών του σώματος, ενώ παράλληλα ρυθμίζουν την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων και ενεργοποιούν τη βιταμίνη D.

Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από προοδευτική απώλεια της νεφρικής λειτουργίας με την πάροδο του χρόνου.

Στους σημαντικούς παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση και μεγάλη η ηλικία. Μεγάλο ποσοστό των περιστατικών οφείλεται στον σακχαρώδη διαβήτη ενώ ένα μικρότερο στη χρόνια αρτηριακή υπέρταση. Στους παράγοντες κινδύνου κατατάσσονται και η καρδιαγγειακή νόσος (έμφραγμα μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο), η παχυσαρκία, το κάπνισμα, καθώς και το ιστορικό νεφρικής νόσου στην οικογένεια. Άλλες λιγότερο συχνές είναι οι σπειραματονεφρίτιδες, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και η πολυκυστική νόσος των νεφρών.

Διάγνωση της νόσου μπορεί να γίνει με γενικές εξετάσεις ούρων ή αίματος, καθώς και με απεικονιστικές όπως το υπερηχογράφημα.

Συμπτώματα

Το σοβαρότερο πρόβλημα σχετικά με τη ΧΝΝ είναι ότι αρχίζει με μια μακρά περίοδο χωρίς συμπτώματα, κατά την οποία η νόσος μπορεί να μη διαγνωστεί, ακολουθούμενη τελικά από τα συμπτώματα που προκαλούνται από τις επιπλοκές της μειωμένης νεφρικής λειτουργίας.

Σε προχωρημένο στάδιο τα συμπτώματα της ΧΝΝ έχουν ως εξής:

  1. Κόπωση
  2. Ταχυπαλμία
  3. Χλωμό δέρμα
  4. Μειωμένη ή και καθόλου παραγωγή ούρων (ανουρία)
  5. Σύγχυση
  6. Μειωμένη εγρήγορση
  7. Αίσθημα δίψας
  8. Ξηροστομία

Θεραπεία

Η θεραπεία της χρόνιας νεφρικής νόσου στην αρχή περιλαμβάνει την αναγνώριση και αναστολή, εφόσον είναι εφικτό, των παραγόντων εξέλιξης (έλεγχος επιπέδων σακχάρου, χοληστερίνης, παχυσαρκία κλπ.). Απαραίτητη στη συνέχεια είναι η αντιμετώπιση των επιπλοκών της νεφρικής νόσου όπως η αρτηριακή υπέρταση, η διαταραχή της θρέψης και ούτω καθεξής, η οποία μπορεί να είναι και φαρμακευτική.

Στην περίπτωση της χρόνιας νεφρικής νόσου τελικού σταδίου θα πρέπει να γίνει θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας, μέσω ορισμένων επιλογών:

  1. Αιμοκάθαρση: Σε αυτήν ο ασθενής υποβάλλεται σε θεραπεία κάθαρσης του αίματος του από τις άχρηστες μεταβολικά ουσίες μέσω ειδικού μηχανήματος αιμοκάθαρσης, συνήθως τρείς φορές την εβδομάδα και στη συνέχεια τροποποιείται ανάλογα τον ασθενή.
  2. Περιτοναϊκή κάθαρση: Ο ασθενής εδώ υποβάλλεται σε θεραπεία κάθαρσης από τις άχρηστες μεταβολικά ουσίες μέσω ειδικών διαλυμάτων που εισέρχονται στην περιτοναϊκή κοιλότητα καθημερινά.
  3. Νεφρική μεταμόσχευση: Εφόσον χρειαστεί, ο ασθενής δέχεται ένα νεφρικό μόσχευμα το οποίο μπορεί να προέρχεται από ζώντα ή πτωματικό δότη. Στο σημείο αυτό δεν χρειάζεται να συνεχίσει αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση, είναι επιβεβλημένη όμως η συνεχής χορήγηση φαρμάκων, προκειμένου να αποτραπεί η απόρριψη του νεφρικού μοσχεύματος από τον οργανισμό.

Πρόληψη

Καθώς η ΧΝΝ αρχίζει με μια μακρά περίοδο χωρίς συμπτώματα, πρέπει να ανιχνεύεται πριν την εξέλιξή της σε νεφρική ανεπάρκεια καθώς οι πρώιμες παρεμβάσεις μπορεί να επιβραδύνουν ή να εμποδίσουν την εξέλιξή της.

Για την προστασία έναντι της νεφρικής νόσου απαιτείται:

  1. Τακτικός ιατρικός έλεγχος
  2. Ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης
  3. Έλεγχος της γλυκόζης, της χοληστερίνης και της αναιμίας
  4. Διακοπή του καπνίσματος
  5. Αύξηση της σωματικής δραστηριότητας
  6. Έλεγχος του σωματικού βάρους

thumbnail1.jpg

19 Μαρτίου, 2014 Angelos KlitsasΠαχυσαρκία0

Υπάρχουν διάφορα τεστ που κυκλοφορούν τελευταία, τα οποία υπόσχονται τον εντοπισμό των τροφών που παχαίνουν ή και που αδυνατίζουν.

Πιο συγκεκριμένα, αναφέρομαι στο περίφημο “τεστ δυνανεξίας” που ισχυρίζεται το παραπάνω. Στην περίπτωση αυτή ακόμη και ο όρος δυσανεξία δεν είναι σωστός. Οι πιο πιθανοί σχετικοί όροι είναι η “τροφική δυσανεξία” και η “τροφική υπερευαισθησία”.

Η τροφική δυσανεξία αναφέρεται στη διαταραχή της φυσιολογίας του οργανισμού μετά την κατανάλωση κάποιου διατροφικού συστατικού και οφείλεται σε προβλήματα του μεταβολισμού του συστατικού αυτού. Κλασικά παραδείγματα δυσανεξίας είναι αυτή στη λακτόζη και στη γλουτένη (κοιλιοκάκη). Βιβλιογραφικά δεν υπάρχει καμία έγκριτη αναφορά που να δίνει την ελπίδα ότι ο χειρισμός αυτών των δυσανεξιών θα οδηγήσει σε ελάττωση του βάρους.

Αυτό που συμβαίνει είναι ότι κάποιοι “βαφτίζουν” ως δυσανεξία στις τροφές την “τροφική υπερευαισθησία”, η οποία αναφέρεται σε μια καθυστερημένη αλλεργική αντίδραση που προέρχεται από διατροφικά συστατικά. Τα συμπτώματα της για να εμφανισθούν μπορεί να περάσουν από μερικές ώρες έως και ημέρες.

Στην τροφική υπερευαισθησία εμπλέκεται το ανοσοποιητικό σύστημα. Στην ουσία όμως αποτελεί αλλεργικές αντιδράσεις των τροφών στους ανθρώπους με κλασικότερα συμπτώματα τον κνησμό και τις πεπτικές διαταραχές. Η συμπτωματολογία τους μπορεί να συμπεριλάβει την επιδείνωση χρόνιων φλεγμονών του οργανισμού, όπως η αρθρίτιδα, η χρόνια ρινίτιδα και λοιπά, ή να αποτελέσει έδαφος για την ανάπτυξη συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, δερματοπαθειών ή και άλλων. Η τροφική υπερευαισθησία λοιπόν, αυτό που κάποιοι εννοούν ως «τροφική δυσανεξία», δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι οδηγεί σε παχυσαρκία και ότι αρκεί να αποβάλλουμε από το διαιτολόγιο τις τροφές που μας υποδεικνύει το τεστ για να χάσουμε βάρος.

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων – Διατροφολόγων επισημαίνει ότι «κανένα εμπορικό τεστ που κυκλοφορεί στην αγορά (τεστ δυσανεξίας, αλλεργίας, DNA, γενετική ανάλυση τροφίμων ή οποιοδήποτε άλλο) δεν αποτελεί αποτελεσματικό μέσο για την ελάττωση του σωματικού βάρους».


Overweight_Teen1.jpg

Ο θυρεοειδής είναι ένας ενδοκρινής αδένας ο οποίος βρίσκεται στη βάση του λαιμού και έχει σχήμα πεταλούδας. Λειτουργία του αποτελεί η παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών οι οποίες είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική αύξηση, ανάπτυξη και ρύθμιση των μεταβολικών διεργασιών του οργανισμού για την εύρυθμη λειτουργία όλων των συστημάτων. Οι θυρεοειδικές ορμόνες, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, μεταφέρονται σε όλους τους ιστούς του σώματος και επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία πολλών οργάνων όπως της καρδιάς, του εντέρου και των πνευμόνων.

Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια διαταραχή του θυρεοειδούς κατά την οποία ο αδένας  εργάζεται λιγότερο σε σχέση με τις ανάγκες του οργανισμού, δηλαδή υπάρχει μειωμένη παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Η πάθηση είναι δυνατόν να εξελιχθεί σταδιακά και ανεπαίσθητα, με αποτέλεσμα να πάσχει κάποιος για χρόνια και να μην το ξέρει.

Σημειώνεται ότι οι γυναίκες είναι πολύ πιο πιθανό από τους άνδρες να αναπτύξουν υποθυρεοειδισμό.

Όσον αφορά το αν κανείς παχαίνει γιατί έχει πρόβλημα με το θυρεοειδή του, αυτό είναι μύθος. Από τη στιγμή που υπάρχει πρόβλημα με το θυρεοειδή και είναι καλά ρυθμισμένος, το θέμα του βάρους δεν έχει σχέση με αυτόν. Επηρεάζεται από τον τρόπο ζωής και διατροφής, την καθιστική ζωή, καθώς και την υπερκατανάλωση υδατανθράκων και λιπαρών φαγητών. Ισχύει πάντως ότι μέχρι να ανιχνευθεί ο υποθυρεοειδισμός προκαλεί μια ανεξήγητη αύξηση βάρους. Όταν όμως εντοπιστεί το πρόβλημα και ο ασθενής πάρει τη σωστή δόση θεραπείας, ο θυρεοειδής δεν είναι υπεύθυνος για την αύξηση βάρους. Δεν μπορεί να συνεχίσει να παχαίνει κάποιος ο οποίος έχει υποθυρεοειδισμό αλλά καλά ρυθμισμένο.

Ο θυρεοειδής, ως μεταβολικός θερμοστάτης, ελέγχει τη θερμοκρασία του σώματος, τα επίπεδα της ενέργειας και τη διαδικασία της ανάπτυξης στην παιδική ηλικία. Στέλνει χημικά μηνύματα μέσω των ορμονών σε κάθε κύτταρο, διατηρώντας τη θερμοκρασία του σώματος, τον καρδιακό παλμό και τη λειτουργία των οργάνων σε φυσιολογικά επίπεδα. Ένας υποδραστήριος θυρεοειδής όμως στέλνει λιγότερες ορμόνες, επιβραδύνοντας το μεταβολισμό, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να καίει λιγότερες θερμίδες. Το βάρος που παίρνουμε λόγω του υποθυρεοειδισμού σχετίζεται με την κατακράτηση υγρών και όχι με τη συσσώρευση λίπους. Βέβαια, επειδή ο μεταβολισμός μας επιβραδύνεται, πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί με τις θερμίδες που καταναλώνουμε. Από τη στιγμή όμως που ο θυρεοειδής θα ρυθμιστεί από τον γιατρό, ο ασθενής δεν διαφέρει σε τίποτα από κάποιο άλλο άτομο που δεν αντιμετωπίζει αντίστοιχο πρόβλημα.

Διατροφή

Η διατροφή στον υποθυρεοειδισμό έχει κοινά στοιχεία με εκείνη ενός διαβητικού. Μικρά και συχνά γεύματα που βασίζονται σε τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Τρώγοντας με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται σταθεροποίηση των επιπέδων του σακχάρου του αίματος, «κινητοποίηση» του μεταβολισμού και μείωση των επιπέδων της κορτιζόλης. Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης ευθύνονται για το κοιλιακό λίπος, την αύξηση του σωματικού βάρους, τη μείωση του μυϊκού ιστού, καθώς επίσης δρουν ανασταλτικά στη μετατροπή της θυροξίνη (γνωστή και ως Τ4) σε τριιωδοθυρονίνη (γνωστή και ως Τ3). Παράλληλα, θα πρέπει να αποφεύγουν στοιχεία όπως το βρώμιο, το φθόριο και το χλώριο που μπορεί να προκαλέσουν την παρεμπόδιση των υποδοχέων ιωδίου του θυρεοειδούς αδένα. Γι’ αυτόν τον λόγο, το λάχανο, τα φιστίκια, τα προϊόντα σόγιας, τα κουκουνάρια, τα ροδάκινα, τα αχλάδια, το κουνουπίδι, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το μπρόκολο, το σπανάκι και τα γογγύλια θα πρέπει να αποφεύγονται.

Τροφές και θρεπτικά συστατικά, τα οποία συνεργούν στην καλή λειτουργία του θυρεοειδούς, είναι τα εξής:

– Βιταμίνες: Φρούτα, ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά, σκουμπρί, σαρδέλες, τόνος, κροκός αβγού.
– Ιώδιο: Θαλασσινά και φύκια, καθώς και το ελληνικό ιωδιούχο αλάτι είναι πηγές πλούσιες σε ιώδιο. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι 150mg.
– Σελήνιο: Δημητριακά, μοσχάρι, αβγά, ψάρια, τόνος, καβούρια.
– Ψευδάργυρος: Θαλασσινά, το συκώτι, κρέας, αβγά, μανιτάρια, σύκα.
– Τυροσίνη: Ψάρια, κοτόπουλο, προϊόντα ολικής αλέσεως, γαλακτοκομικά, μπανάνες, φασόλια.


Cardia1.jpg

18 Φεβρουαρίου, 2014 Angelos KlitsasΠαχυσαρκία0

Για πολλούς ανθρώπους το φαγητό από έξω μπορεί για διάφορους λόγους να είναι μοναδική ή και προσωρινή επιλογή. Αν όμως ανήκουν σε εκείνους που πρέπει να προσέχουν το βάρος τους ή τους απασχολούν θέματα υγείας, είναι σημαντικό να κάνουν υγιεινές επιλογές – οι οποίες ευτυχώς είναι εύκολες και πολλές.

Για εσάς που ταξιδεύετε συχνά:

  1. Φροντίστε να έχετε μαζί σας σνακ που συσκευάζονται καλά, όπως αποξηραμένα φρούτα, κουλούρια και καρύδια.
  2. Στη διάρκεια των πτήσεων φροντίστε να πίνετε πολύ νερό και να αποφεύγετε το αλκοόλ γιατί αυξάνεται το ενδεχόμενο της αφυδάτωσης.
  3. Στην περίπτωση που το fast-food είναι η μόνη επιλογή προτιμήστε μια σαλάτα αντί για τηγανητές πατάτες και γάλα ή νερό αντί του αναψυκτικού με τα γεύματα. Επίσης, καλό είναι να επιλέγονται οι τροφές που είναι χαμηλότερες σε λιπαρά, θερμίδες και αλάτι.

Όταν πάντως η διατροφή γίνεται έξω, θα πρέπει να ακολουθούνται οι ίδιες οδηγίες που ισχύουν και όταν γίνεται στο σπίτι. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να αποφεύγεται το επιδόρπιο, αλλά μπορεί να παραγγέλνεται λιγότερο συχνά ή και να μοιραστεί με κάποιον άλλον στο τραπέζι. Σε γενικές γραμμές:

  1. Να λαμβάνεται υπόψη το μέγεθος των μερίδων. Μην τρώτε περισσότερο αν νομίζετε ότι χορτάσατε.
  2. Να επιλέγονται τα στοιχεία από το μενού που περιλαμβάνουν φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως. Με την προσθήκη αυτών των τροφίμων, μπορείτε να έχετε ένα ισορροπημένο γεύμα.
  3. Εάν σας αρέσουν τα περισσεύματα, πάρτε το μισό σε πακέτο για το σπίτι.
  4. Αποφύγετε επιλογές εστιατορίων με μενού του τύπου all-you-can-eat και εστιατόρια σε στιλ μπουφέ. Απεριόριστη ποσότητα σούπας ή ζυμαρικών μπορεί να ακούγεται σαν μια καλή συμφωνία, αλλά μπορούν να κάνουν ευκολότερη την πολυφαγία.
  5. Κάντε τα γεύματά σας με χαμηλότερα λιπαρά.
  6. Πριν παραγγείλετε, μάθετε πώς είναι μαγειρεμένο το φαγητό. Τα τρόφιμα που είναι βραστά, στη σχάρα, ψητά ή στον ατμό τείνουν να είναι χαμηλότερης περιεκτικότητας σε λίπος από ότι τα τρόφιμα που είναι τηγανητά. Περιορίστε τα τρόφιμα με κρέμα γάλακτος ή σάλτσα.
  7. Ζητήστε στο πιάτο σας να έχει υλικά όπως σάλτσες στο πλάι για να ελέγξετε πόσο θα χρησιμοποιήσετε.
  8. Επιλέξτε μειωμένης περιεκτικότητας σε λιπαρά σάλτσες για σαλάτες.
  9. Εάν παραγγείλετε χάμπουργκερ και σάντουιτς, προτιμήστε τα χωρίς τα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά extras, όπως το τυρί και το μπέικον.
  10. Επιλέξτε πιο «λιτά» αλλαντικά, όπως γαλοπούλα ή βοδινό κρέας ψητό, αντί σαλάμι ή bologna.
  11. Αν θέλετε επιδόρπιο, ψάξτε για χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά παγωμένο γιαούρτι, σορμπέ, φρέσκα φρούτα.
  12. Προσθέστε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως.
  13. Για τις πίτσες και τα σάντουιτς ζητήστε να έχουν επιπλέον λαχανικά.
  14. Προτιμήστε τα λαχανικά ή τις ψητές πατάτες αντί της τηγανιτής.
  15. Δοκιμάστε τις επιλογές των μενού για χορτοφάγους.
  16. Ρωτήστε για καφέ ρύζι και ολικής αλέσεως ζυμαρικά αντί για λευκό ρύζι και απλά ζυμαρικά. Για το ψωμί προτιμήστε επίσης το ολικής αλέσεως.
  17. Όσον αφορά τα ποτά, διαλέξτε νερό αντί ζαχαρούχων αναψυκτικών. Αν δεν επιθυμείτε σκέτο νερό, δοκιμάστε κάποιο χωρίς ζάχαρη ή προτιμείστε χαμηλής θερμιδικής αξίας ποτά.
  18. Υπ’ όψιν ότι τα αλκοολούχα ποτά μπορεί να έχουν πολλές θερμίδες. Ένα μεγάλο κοκτέιλ, όπως μια μαργαρίτα, μπορεί να έχει τόσες θερμίδες όσες και το κύριο πιάτο.

Συζητήστε με τον γιατρό σας ή με ένα διαιτολόγο για τις υγιεινές επιλογές τροφίμων.

Δείτε επίσης οδηγίες διατροφής για:




ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΥΓΕΙΑ





ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ, ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΥΓΕΙΑ





ΑΦΗΣΤΕ ΜΑΣ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΣΑΣ




Κλείτσας Άγγελος Παθολόγος Καλαμαριά - Σήμα αναγνώρισης ασθενών από Doctoranytime



Copyright by Yourdoc.gr 2025. All rights reserved.



Web design by Siteworks



Copyright by Yourdoc.gr 2025. All rights reserved. Web design by Siteworks