Blog

Γράφει η Ελένη Πορφύρη, διαιτολόγος

Το άγχος είναι αναπόφευκτο κομμάτι της σύγχρονης ζωής και σε πολλές περιπτώσεις έχει επιβλαβείς συνέπειες για την υγεία. Οι πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις του άγχους περιλαμβάνουν ταχυκαρδίες, εξάντληση, αϋπνία, ημικρανίες και γαστρεντερικές διαταραχές. Εκτός από τις τεχνικές χαλάρωσης, στις φυσικές μεθόδους καταπολέμησης του άγχους κατά την διάρκεια της ημέρας καθώς και για διαταραχές του ύπνου, περιλαμβάνεται η χρήση βοτάνων με αγχολυτική / καταπραϋντική δράση. Μερικά από αυτά είναι τα εξής:

Πράσινο τσάι

Το πράσινο τσάι χρησιμοποιείται συχνά ως χαλαρωτικό ποτό. Αν και μπορεί να περιέχει περισσότερη καφεΐνη από τον καφέ, η θεανίνη που εμπεριέχεται σε αυτό, φαίνεται να εξουδετερώνει το διεγερτικό της αποτέλεσμα σε κάποιο βαθμό. Η L-θεανίνη είναι ένα αμινοξύ που εκχυλίζεται από το πράσινο ή το μαύρο τσάι. Έρευνες δείχνουν ότι το παρόν αμινοξύ βοηθά στην καταστολή του αυξημένου καρδιακού ρυθμού και μειώνει την πίεση του αίματος, ενώ σε ορισμένες μελέτες σε ανθρώπους έχει αποδειχτεί ότι μειώνει το άγχος.

Χαμομήλι (Matricaria chamomilla)

Τα κύρια συστατικά του, που περιλαμβάνουν φλαβονοειδή, κουμαρίνες, τανίνες και βλεννίνες, του δίνουν ισχυρές αντιμολυσματικές, αντιφλεγμονώδεις, αγχολυτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες. Ηρεμεί τα νεύρα και ανακουφίζει από έντονα συναισθηματικά προβλήματα. Δρα κατά της αϋπνίας, της ανησυχίας και της νευρικής έντασης. Λειτουργεί σαν ηρεμιστικό σε καταστάσεις στρες, ημικρανίες, νευραλγίες και ζαλάδες ενώ είναι και αντισπασμωδικό.

Βαλεριάνα (Valeriana officinalis)

Είναι ευεργετική για τις διαταραχές του ύπνου, που συχνά συνδέονται με το άγχος και το στρες. Έχει κατευναστική δράση που οφείλεται στα δραστικά συστατικά valepotriates, που περιέχονται στη ρίζα του φυτού. Η βαλεριάνα έχοντας ήπια ηρεμιστική δράση βοηθά στην καταπολέμηση προβλημάτων που προκύπτουν από άγχος, κράμπες, τρέμουλο, υπερένταση και νευρικότητα. Παράλληλα, δρα ως υπναγωγός καθώς έχει την ιδιότητα να ελαττώνει το χρόνο εισαγωγής στον ύπνο, έχει πολύτιμη δράση στην αντιμετώπιση της αϋπνίας και προάγει τον φυσικό και ξεκούραστο ύπνο.

Σκαφίδιο (Scutellaria lateriflora)

Χρησιμοποιείται ως αγχολυτικό και τονωτικό υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι, 15-20g ξηρού βοτάνου σε ένα φλυτζάνι του τσαγιού νερό, 3-5 φορές την ημέρα). Έχει ηρεμιστικές, σπασμολυτικές, διουρητικές και τονωτικές ιδιότητες. Λαμβάνεται από του στόματος για την θεραπεία της νευρικής εξάντλησης, των πονοκεφάλων, της προεμμηνορρυσιακής έντασης, του άγχους, της υστερίας, της κατάθλιψης, των νευρικών κρίσεων και της αϋπνίας.

Τζιτζιφιά (Ziziphus jujuba var. Spinosa)

Οι άνθρωποι που υποφέρουν από αϋπνία, ή στρες, μπορούν να καταναλώσουν το εκχύλισμα σπόρων της τζιτζιφιάς ή αφέψημα από τζίτζιφα. Η ηρεμιστική φύση των οργανικών ενώσεων που περιέχονται σε αυτό το ευεργετικό φρούτο ηρεμεί το σώμα και το μυαλό.

Λυκίσκος, το «ζυθοβότανο» (Humulus lupulus)

Χρησιμοποιείται συχνά ως ήπιο ηρεμιστικό για διαταραχές άγχους, που περιλαμβάνουν νευρικότητα, κατάθλιψη και αϋπνία. Ένα μαξιλάρι γεμάτο λυκίσκο πιστεύεται ότι είναι ένα παραδοσιακό φάρμακο για νευρικότητα, αυτί και πονόδοντο.

Πασιφλόρα (Passiflora incarnata)

Αναμφισβήτητα η πιο κοινή φαρμακευτική χρήση του τσαγιού ή των εκχυλισμάτων της πασιφλόρας είναι η καταπολέμιση της αϋπνίας. Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση χαμηλών ποσοτήτων του συγκεκριμένου τσαγιού έχει κάποια βραχυπρόθεσμα οφέλη σε ενήλικες με προβλήματα ύπνου. Φαίνεται να ενισχύει το επίπεδο του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA) στον εγκέφαλο. Αυτή η ένωση μειώνει την εγκεφαλική δραστηριότητα, συμβάλλοντας σε ένα πιο χαλαρό και καλύτερο ύπνο. Παράλληλα, χρησιμοποιείται και για την καταπολέμηση της νευρικότητας, του άγχους και της πίεσης και φαίνεται ότι δεν προκαλεί υπνηλία ή μειωμένη απόδοση στην εργασία.

Flower photo created by 8photo – www.freepik.com

Η χοληστερίνη ή χοληστερόλη είναι μια λιπαρή ουσία που βρίσκεται στη μεμβράνη των κυττάρων όλων των ιστών του σώματος, όπου επιτελεί μια σειρά από σημαντικές για τον οργανισμό λειτουργίες.

Κατά το μεγαλύτερο μέρος της η χοληστερίνη που διαθέτουμε παράγεται στο ήπαρ, ενώ ένα αρκετά μικρότερο ποσοστό προέρχεται από τη διατροφή μας. Όταν όμως συγκεντρώνεται σε υψηλά επίπεδα, διατρέχουμε μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου.

Τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης μπορεί να οφείλονται σε κληρονομικούς παράγοντες, ωστόσο επηρεάζονται και από τον τρόπο ζωής. Η παχυσαρκία, η κακή διατροφή και το κάπνισμα αυξάνουν τον κίνδυνο υψηλής χοληστερίνης.

Η επίδραση του στρες

Έχει διαπιστωθεί επίσης ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του έντονου στρες και των επιπέδων χοληστερίνης.

Από την μία, το στρες μπορεί να έχει μια έμμεση επίδραση στα επίπεδα χοληστερίνης, καθώς όταν το βιώνουμε συχνά μας οδηγεί σε ανθυγιεινό τρόπο ζωής και κακή διατροφή. Η αύξηση του σωματικού βάρους, η διατροφή με κορεσμένα λιπαρά, το κάπνισμα και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας είναι όλοι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδά της «κακής» χοληστερίνης LDL.

Από την άλλη, το στρες μπορεί να συμβάλλει και άμεσα στην αύξηση των επιπέδων χοληστερίνης, καθώς όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση στρες ο οργανισμός προετοιμάζεται να μας προστατέψει, παράγοντας τις ορμόνες κορτιζόλη και αδρεναλίνη. Η απελευθέρωση αυτών των ορμονών σηματοδοτεί την αύξηση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο και παράγει επιπλέον ενέργεια για τον οργανισμό.

Όταν όμως απελευθερώνονται η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, αυξάνονται τα επίπεδα χοληστερίνης. Συγκεκριμένα, η κορτιζόλη αυξάνει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα για να χρησιμοποιηθούν από τον οργανισμό σαν ενέργεια. Επίσης, αποθηκεύει το λίπος για να μην χρησιμοποιηθεί σε αυτό το στάδιο σαν πηγή ενέργειας. Η αύξηση του σακχάρου θα προκαλέσει την παραγωγή περισσότερων τριγλυκεριδίων, τα οποία αυξάνουν τη χοληστερίνη.

Ρύθμιση

Συνεπώς, είναι σημαντικό να έχουμε το στρες υπό έλεγχο για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε την χοληστερίνη σε φυσιολογικά επίπεδα μακροπρόθεσμα.

Μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως συχνή σωματική άσκηση και σωστή διατροφή είναι τα πιο σημαντικά που πρέπει να κάνουμε για να ελέγξουμε τη χοληστερίνη μας. Επιπλέον όμως η επαφή με φίλους και μια πιο αισιόδοξη στάση για τη ζωή θα μας δυναμώσουν ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε στρεσογόνες καταστάσεις.

Bergmann, N., Gyntelberg, F., & Faber, J. (2014, June 1). The appraisal of chronic stress and the development of the metabolic syndrome: A systematic review of prospective cohort studies. Endocrine Connections, 3(2), R55-R80. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4025474/

Catalina-Romero, C., Calvo, E., Sanchez-Chaparro, M. A., Valdivielso, Sainz, J. C., Cabrera, M., … & Roman, J. (2013, January 2). The relationship between job stress and dyslipidemia. Scandinavian Journal of Public Health, 41, 142-149. http://sjp.sagepub.com/content/41/2/142.abstract

Business photo created by yanalya – www.freepik.com

Όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση στρες το σώμα μας εκκρίνει αδρεναλίνη προκαλώντας προσωρινή αύξηση των παλμών μας και της πίεσής μας. Αν αυτό μας συμβαίνει συχνά, δηλαδή είμαστε συνεχώς σε κατάσταση στρες, το σώμα μας δεν μπορεί να ξεκουραστεί γιατί δουλεύει με έντονους ρυθμούς. Το αποτέλεσμα είναι να καταστρέφονται τα αρτηριακά μας τοιχώματα.

Παρότι η σύνδεση του στρες με τα καρδιακά προβλήματα δεν είναι ξεκάθαρη, σίγουρα έχει πολλές αρνητικές συνέπειες στην υγεία της καρδιάς μας. Αρκεί να σκεφτεί κανείς τι έπεται μιας κρίσης στρες. Νιώθουμε άγχος, ένταση, κατάθλιψη. Μπορεί να εμφανιστούν πόνοι χωρίς να υπάρχει παθολογικός λόγος, να αυξηθεί το βάρος μας και να αντιμετωπίσουμε προβλήματα ύπνου. Αν αυτά τα συμπτώματα εμφανιστούν σε έναν ασθενή που πάσχει από καρδιαγγειακή νόσο, τότε οι αρνητικές συνέπειες θα είναι βαρύτερες και φυσικά σημαντικότερες.

Είτε κάποιος έχει πρόβλημα καρδιάς είτε όχι το σίγουρο είναι ότι πρέπει να αποβάλει το στρες. Για να το καταφέρουμε αυτό υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπορούν να μας βοηθήσουν. Εμείς πρέπει να δοκιμάσουμε και να βρούμε ποιος είναι πιο αποτελεσματικός για τη δική μας περίπτωση.

Πρέπει να συμμετέχουμε σε δραστηριότητες που μας ηρεμούν. Αυτό μπορεί να είναι διαλογισμός, βαθιές ανάσες, γιόγκα, τάι τσι ή έστω μια μικρή βόλτα για να αλλάξουμε παραστάσεις και να καθαρίσει το μυαλό μας.

Οι κακές συνήθειες που συνδέονται πολλές φορές με το στρες δεν μας ηρεμούν όπως νομίζουμε. Η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και η καφεΐνη επιδεινώνουν τη στρεσσογόνα κατάσταση. Συνεπώς εξακολουθούν να κάνουν κακό στη σωματική μας υγεία χωρίς να έχουν κάποια θετική επίδραση στην ψυχική μας υγεία.

Μια ακόμα λύση είναι να χρησιμοποιήσουμε τεχνάσματα που σταματούν το στρες. Το πιο γνωστό από αυτά είναι το μέτρημα. Πολλοί άνθρωποι μετρούν αντίστροφα ή μέχρι έναν αριθμό ώστε να ηρεμήσουν. Άλλος τρόπος είναι να αναλύσουμε την κατάσταση που μας προκάλεσε στρες και να την επιμερίσουμε σε μικρότερα μέρη και να τα αντιμετωπίζουμε ένα ένα.

Τέλος μια αποτελεσματική μέθοδος κατά του στρες είναι να κάνουμε κάτι που μας αρέσει και μας ηρεμεί. Για παράδειγμα να κάνουμε τζόγκινγκ, να ακούσουμε το αγαπημένο μας τραγούδι, να μυρίσουμε ένα λουλούδι.

Το στρες είναι καταστροφικό για την υγεία μας και δεν πρέπει να το αφήσουμε να μας κυριέψει. Τώρα γνωρίζουμε πολλούς τρόπους που μπορούν να βοηθήσουν να το αντιμετωπίσουμε. Ας διαλέξουμε τον κατάλληλο!

Πηγή: www.kalikardia.gr
Photo credit: Freepik

Οι γυναίκες έχουν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο από τους άνδρες να εκδηλώσουν κάποια αγχώδη διαταραχή, καθώς επίσης και τα νέα άτομα κάτω των 35 ετών, ανεξαρτήτως φύλου, σύμφωνα με βρετανική ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Brain and Behavior.

Ερευνητές του Ινστιτούτου και του τμήματος Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, με επικεφαλής την Ολίβια Ρεμς, ανέλυσαν όλες τις έως σήμερα δημοσιευμένες μελέτες πάνω στο ζήτημα και διαπίστωσαν ότι, οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στο στρες, καθώς και τα άτομα έως 35 ετών, ανεξαρτήτως φύλου, σε σχέση με τους μεγαλύτερους σε ηλικία.

Η ανασκόπηση έδειξε επίσης ότι οι άνθρωποι στη Δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική είναι πιθανότερο να υποφέρουν από άγχος σε σχέση με ανθρώπους σε άλλες χώρες. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμάται ότι πάνω από 60 εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο υποφέρουν από αγχώδεις διαταραχές, ενώ στις ΗΠΑ το ετήσιος κόστος τους υπολογίζεται σε 42,3 εκατ. δολάρια.

Σύμφωνα με τη μετα-ανάλυση, από διαγνωσμένη αγχώδη διαταραχή πάσχει περίπου το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού. Το υψηλότερο ποσοστό (σχεδόν 8%) εμφανίζεται στις ΗΠΑ, ενώ το χαμηλότερο στην Ανατολική Ασία (κάτω από 3%).

Οι αγχώδεις διαταραχές φαίνεται επίσης να είναι συχνότερες μεταξύ των ομοφυλοφίλων, ανδρών και γυναικών, καθώς και των αμφιφυλοφίλων.

Επιπλέον, οι αγχώδεις διαταραχές συχνά αποτελούν ένα πρόσθετο βάρος σε ανθρώπους που ήδη βιώνουν άλλα χρόνια προβλήματα υγείας, όπως καρδιοπάθεια ή καρκίνο. Ενδεικτικά, το 11% όσων έχουν καρδιαγγειακή νόσο, πάσχουν επίσης από γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό ανεβαίνει στο 32% για όσους πάσχουν από πολλαπλή σκλήρυνση.

Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι το άγχος μειώνει την ποιότητα ζωής, την παραγωγικότητα στην εργασία, ενώ μπορεί να αυξήσει και τον κίνδυνο αυτοκτονίας, γι’ αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται έγκαιρα.

Πηγή: health.in.gr

Featured photo credit: Freepik

Το άγχος είναι μια φυσιολογική σωματική και ψυχική αντίδραση του οργανισμού σε ορισμένες φάσεις ή στιγμές της ζωής μας. Εμφανίζεται όταν υπάρχουν πιεστικές συνθήκες αλλά και ως αποτέλεσμα γεγονότος που αλλάζει την καθημερινότητα του ατόμου.

Τα συμπτώματα είναι σχετικά γνωστά ανά τον γενικό πληθυσμό: εφίδρωση των χεριών, τρέμουλο, αίσθημα ότι η καρδιά χτυπά δυνατά ή και ότι τα γόνατά δεν μας κρατάνε.

Όταν όμως το άγχος είναι πολύ έντονο μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα σε πολλά επίπεδα και να δημιουργήσει ορισμένες αντιδράσεις από τον οργανισμό.

Υπό αυτές τις συνθήκες αυξάνεται ο ρυθμός της αναπνοής, επιταχύνεται η κυκλοφορία, εκκρίνονται ορισμένες ορμόνες (κατεχολαμίνες) και κορτικοειδή, ενώ διεγείρεται και το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο διανέμεται σε διάφορα όργανα και ρυθμίζει τις λειτουργίες τους, με αποτέλεσμα όταν οι σωματικές αυτές προσαρμογές υπερβούν κάποιο όριο να εμφανίζονται συμπτώματα.

Όταν προκαλείται μια αγχώδης διαταραχή μπορούν να εκδηλωθούν συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, πονοκέφαλος, αϋπνία, δυσχέρεια αναπνοής, τρόμος, ναυτία, ζάλη, διαταραχές κενώσεων, αίσθημα πνιγμού, εμετός, λιποθυμία, παράλυση, πόνοι στο σώμα, κάψιμο ή τσιμπήματα στο στήθος, σπασμοί, διάρροια ή δυσκοιλιότητα, κ.ά.

Στην περίπτωση των πόνων, που αποτελούν ένα από τα συχνότερα συμπτώματα, όταν είναι επίμονοι μπορεί να υποβαθμίσουν σημαντικά την επαγγελματική και προσωπική ζωή του πάσχοντα. Στο σημείο εκείνο εμφανίζεται αύξηση των απαιτήσεων των μυών σε οξυγόνο, καθώς και γενικευμένη επιτάχυνση ποικίλων μεταβολικών αντιδράσεων με αποτέλεσμα την πυροδότηση μυϊκών σπασμών που προκαλούν τον πόνο.

Σε κάθε περίπτωση με τέτοιου είδους συμπτώματα είναι απαραίτητος ο αποκλεισμός ενδεχόμενου οργανικού νοσήματος από έναν ειδικό.

Featured photo credit: Freepik