Blog

Η παθολογική κατάσταση κατά την οποία εμφανίζονται αυξημένα ένα ή περισσότερα λιπιδικά κλάσματα στο αίμα (ολική χοληστερίνη, LDL χοληστερόλη, τριγλυκερίδια) ονομάζεται υπερλιπιδαιμία.

Ένας από τους βασικότερους παράγοντες εμφάνισης της είναι η διατροφή και κυρίως η υψηλή περιεκτικότητα της σε λιπαρά και ιδιαιτέρως των κορεσμένων λιπαρών ή και trans λιπαρών που βρίσκονται στα λιπαρά μέρη των κρεάτων, στα γαριδάκια, γλυκά, κέικ, fast food, προϊόντα φούρνου και άλλα.

Επομένως ένα θεραπευτικό πλάνο για την αντιμετώπιση αυτής της ασθένειας περιλαμβάνει τη μείωση κατανάλωσης τροφίμων πλούσιων σε λιπαρά και κατ’ επέκταση η μείωση του βάρους εάν είναι απαραίτητο.

Σημειώνεται επίσης ότι η υπερλιπιδαιμία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στην κληρονομικότητα, ενώ εξίσου σημαντικό είναι και το γεγονός ότι οι παράγοντες που επηρεάζουν την κληρονομικότητα δεν οφείλονται μόνο στους γενετικούς παράγοντες αλλά και στις διατροφικές συνήθειες των ατόμων.

Όσον αφορά τις επιπλοκές, τα υψηλά επίπεδα των λιπιδίων του αίματος αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Πιο συγκεκριμένα, η LDL χοληστερόλη, η οποία συσσωρεύεται στα τοιχώματα των στεφανιαίων αρτηριών ευθύνεται για την πιο κοινή μορφή καρδιακής πάθησης που είναι η στεφανιαία νόσος.

Θεραπευτική αντιμετώπιση 

1. Μείωση του σωματικού βάρους με στόχο το ιδανικό σημείο
2. Αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και άθληση
3. Μείωση πρόσληψης χοληστερόλης και κορεσμένων λιπών
4.  Αύξηση πρόσληψης πολυακόρεστων λιπαρών οξέων
5. Αύξηση πρόσληψης άπεπτων φυτικών ινών, προσθέτοντας στην διατροφή πολλά λαχανικά, φρούτα, ψωμί πιτυρούχο και μη αποφλοιωμένα δημητριακά.

Στη περίπτωση υπερλιπιδαιμίας, αποκλείουμε ή περιορίζουμε αρκετά, ορισμένες κατηγορίες τροφών: Βούτυρο, μαργαρίνη, ξηροί καρποί, γλυκά με πολλά λιπαρά, μπισκότα, βουτήματα, παγωτά, κέικ, γάλα πλήρες και όλα τα γαλακτοκομικά με λίπος (τυρί, γιαούρτι), μπέικον, εντόσθια, παχιά ψάρια, κρέμα γάλακτος, φυτικά λάδια, κρόκος αυγού, πατατάκια, γαριδάκια, κρέατα σε κονσέρβα, τηγανητά, λαρδί, σοκολάτες, πέτσα από κοτόπουλο, καρύδα, αβοκάντο, όλα τα αλλαντικά, όλα τα παχιά κρέατα (αρνί, βοδινό, χοιρινό), όλα τα αλκοολούχα.

Ζητούμε ως γιατροί από τους ασθενείς μας να εφαρμόσουν τις οδηγίες μας,για να οδηγηθούν στην θεραπεία της μιας ή της άλλης κατάστασης.

Στην πραγματικότητα, εκείνη τη στιγμή, λίγοι από εμάς αναλογιζόμαστε τι ακριβώς συμβαίνει.

Το μεγαλύτερο ποσοστό ασθενών που μας επισκέπτονται στο ιατρείο μας πάσχουν από χρόνια νοσήματα. Αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης,στεφανιαία νόσος, εγκεφαλικά επεισόδια και πολλά άλλα. Όλες αυτές οι χρόνιες καταστάσεις απαιτούν τη λήψη συνδυασμού φαρμάκων.

Όχι ένα, ούτε δύο αλλά πολλές φορές τέσσερα και πέντε διαφορετικά φάρμακα ημερησίως είναι απαραίτητα για να ρυθμιστεί ένας τέτοιος χρόνιος ασθενής. Και αυτό συμβαίνει συχνά γιατί δυστυχώς υπάρχουν ασθένειες που συνοδεύουν η μία την άλλη και συνυπάρχουν στον ίδιο ασθενή.

Οφείλουμε λοιπόν ως υπεύθυνοι επιστήμονες να εξηγήσουμε στον άρρωστό μας ορισμένα πράγματα.Την αναγκαιότητα πρώτα απ’όλα της λήψης όλων αυτών των σκευασμάτων, τους τρόπους λήψης τους, τις πιθανές τους παρενέργειες. Για πόσο διάστημα θα συνεχιστεί η αγωγή, εάν και πότε θα σταματήσει, πότε θα χρειαστεί επανέλεγχος της κατάστασής τους.

Όλα αυτά είναι ζητήματα πολύ ζωτικής σημασίας για τους ασθενείς μας. Είναι ζητήματα στα οποία ο γιατρός οφείλει να απαντά καθημερινά και σε κάθε άρρωστο.

Πώς όμως θα καταφέρει ο γιατρός να πείσει τον ασθενή του για το όλο αυτό εγχείρημα? Πώς θα τον καθοδηγήσει σωστά στη θεραπεία της πάθησης ή των παθήσεών του? Με ποιόν τρόπο θα δείξει στον ασθενή του την ορθότητα των σκέψεών του?

Μοναδικός δρόμος σε όλο αυτό το σύνθετο πρόβλημα, είναι -ευτυχώς ή δυστυχώς-η σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στα δύο μέρη. Μόνον αυτή θα καταφέρει να ενώσει τους δύο σε μiα κοινή γραμμή προς τη θεραπεία, να οδηγήσει σε λήψη σωστών αποφάσεων, στη λύση και απάντηση των ερωτημάτων και προβληματισμών από πλευράς ασθενούς.

Δυστυχώς η αναστάτωση που επικρατεί το τελευταίο διάστημα στον τομέα της υγείας έχει άμεσο αντίκτυπο στη σχέση μας με τους ασθενείς μας.

Δυσκολίες στη συνταγογράφηση της φαρμακευτικής τους αγωγής, αδυναμία αναγραφής παρακλινικών εξετάσεων λόγω των συνεχών περιορισμών, προβληματισμός σε ό,τι αφορά την επιλογή φαρμάκου με σκοπό να μην επιβαρυνθούν περαιτέρω οικονομικά, καθιστούν την άσκηση της ιατρικής εξαιρετικά σύνθετη. Όχι βέβαια πως ήταν ποτέ εύκολο να προσεγγίσεις έναν ασθενή χωρίς να στίψεις το μυαλό και την ψυχή σου… αυτή είναι όμως και η ομορφιά της επιστήμης που υπηρετούμε.

Θα τολμήσω εδώ να πω πως κάθε πρόβλημα έχει και τη λύση του. Και πιστεύω ακράδαντα, πως και οι δυσκολίες που ανέφερα πιο πάνω αντιμετωπίζονται. Πώς?

Μα με τα αυτονόητα. Η επαφή μας με τον ασθενή χρειάζεται ίσως περισσότερο χρόνο. Τα προβλήματα όλων έχουν γίνει πιο σύνθετα, έχουν πιθανό και τις κοινωνικές τους παραμέτρους, αν σκεφτεί κανείς, πόσο άλλαξε η ζωή όλων μας.

Οφείλει λοιπόν ο γιατρός-για πρώτη φορά ίσως τόσο έντονα-να σηκωθεί από την καρέκλα του και να σταθεί στο πλάι, δίπλα στον ασθενή του. Να του αφιερώσει περισσότερο και πιο ουσιαστικό χρόνο, να μοιραστεί μαζί του ενδεχόμενες δυσκολίες και να τον κάνει να νιώσει πως είναι μαζί του σε ό,τι τον απασχολεί. Δεν είναι καθόλου απλό ασφαλώς. Δίνει όμως άλλη διάσταση στην έτσι κι αλλιώς ιδιαίτερη αυτή σχέση και βοηθά και τους δύο να ξεπεράσουν οποιοδήποτε σκόπελο.

Αυτή λοιπόν είναι η θέση μου. Ας πλησιάσουμε περισσότερο τους ασθενείς μας, ας τους κάνουμε να νιώσουν πως είμαστε εδώ για κάθε βοήθεια… και τα πράγματα γίνονται απλούστερα… και για εκείνους αλλά και για εμάς… γιατί έχουμε κι εμείς ανάλογες ανάγκες… και γιατί κάποια στιγμή ίσως βρεθούμε στη θέση τους…

Το τελευταίο διάστημα αυξάνονται στο ιατρείο μου οι ασθενείς, που με επισκέπτονται για αυξημένη αρτηριακή πίεση (υπέρταση).

Πολλοί από αυτούς έχουν γνωστό ιστορικό υπέρτασης και προσέρχονται απορρυθμισμένοι, παρά τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής.

Άλλοι πάλι αναφέρουν πως τελευταία εμφάνισαν πονοκέφαλο, ζάλη και αδιαθεσία. Μετρώντας λοιπόν την πίεσή τους, ανακάλυψαν ανεβασμένες τιμές.

Συζητώντας με σχεδόν όλους τους ασθενείς την ώρα της λήψης του ιστορικού, ανακαλύπτει κανείς χρήσιμες πληροφορίες, που ενδεχόμενα θα οδηγήσουν στη διάγνωση. Αυτό αποτελεί πάγια πρακτική στη δουλειά μας.

Δεδομένης της τεράστιας αλλαγής που ξεκίνησε και εξακολουθεί να εκτυλίσσεται τρία χρόνια τώρα στη χώρα μας οι ασθενείς μας εμφανίζονται πια ιδιαίτερα προβληματισμένοι. Τα οικονομικά τους δεδομένα άλλαξαν οι ίδιοι ή μέλη της οικογενείας τους αντιμετωπίζουν το φάσμα της ανεργίας και γενικά η καθημερινότητά τους έγινε δυσκολότερη.

Τι πιο λογικό λοιπόν να μετατραπεί όλο αυτό σε άγχος, στρες και γενικά δυσάρεστη διάθεση? Πόσο μπορεί κανείς να μείνει ανεπηρέαστος? Για πόσο θα αντέχει να παρακολουθεί τα γεγονότα με απάθεια?

Αυτό το σκηνικό επομένως μεταβάλλει και την υγεία των ασθενών μας ποικιλοτρόπως. Και επειδή ως γνωστό η αρτηριακή πίεση είναι άμεσα συνυφασμένη και με την εσωτερική μας ηρεμία, παρουσιάζονται σχεδόν καθημερινά στο ιατρείο παρόμοια περιστατικά.

Ο γιατρός στην περίπτωση αυτή οφείλει να εκλογικεύσει να καθησυχάσει τον ασθενή του και να επιλέξει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, που θα του εξασφαλίσει ασφαλές αποτέλεσμα.

Δεδομένου ότι η πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου δεν είναι απόλυτα εφικτή, σε συνεργασία με τον γιατρό του ο ασθενής μπορεί να ελέγξει ή να θεραπεύσει κάποιους παράγοντες κινδύνου που το προκαλούν. Οι περισσότεροι μπορούν να βελτιωθούν με σωστή διατροφή και σωματική άσκηση, ενώ άλλοι και με φαρμακευτική αγωγή.

1. Κάπνισμα
2. Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
3. Σωματική αδράνεια και παχυσαρκία
4. Χρήση ναρκωτικών ουσιών
5. Σακχαρώδης Διαβήτης
6. Νόσος των καρωτίδων ή στεφανιαία νόσος
7. Κολπική Μαρμαρυγή
8. Παροδικά ισχαιμικά επεισόδια
9. Ορισμένες διαταραχές του αίματος
10. Υψηλή χοληστερόλη στο αίμα
11. Υψηλή αρτηριακή υπέρταση

Ο καλύτερος σύμμαχός στην πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου είναι η γνώση. Ο ασθενής καλείται να συζητήσει με τον γιατρό του και να διερευνήσει εάν κινδυνεύει από κάποιον από τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου.

Κάπνισμα

Το κάπνισμα θέτει τον καθένα σε μεγαλύτερο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο. Επίσης το ίδιο συμβαίνει και με την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα, ενώ ακόμη πιο αυξημένο κίνδυνο αντιμετωπίζουν οι γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά χάπια και καπνίζουν. Ο κίνδυνος για εγκεφαλικό επεισόδιο μειώνεται σημαντικά σε άτομα που δεν καπνίζουν και δεν εκθέτονται σε αυτό.

Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

Η κατανάλωση περισσότερο του ενός ποτηριού αλκοόλ την ημέρα για τις γυναίκες και περισσότερο των δύο ποτηριών αλκοόλ την ημέρα  για τους άνδρες, μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και να προκαλέσει εγκεφαλικό επεισόδιο.

Σωματική αδράνεια και παχυσαρκία

Τριάντα λεπτά ή και περισσότερο σωματικής δραστηριότητας τις περισσότερες, αν όχι όλες τις ημέρες της εβδομάδας συνίσταται ανεπιφύλακτα. Η αδράνεια και το υπερβολικό βάρος αυξάνουν τον κίνδυνο για υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερόλη, σακχαρώδη διαβήτη, στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο. Η συστηματική σωματική δραστηριότητα μειώνει τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή, στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο.

Ναρκωτικές ουσίες

Η ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ενέχει υψηλό κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο. Η χρήση κοκαΐνης έχει επίσης συνδεθεί με εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιακή προσβολή. Ακόμα και η πρώτη φορά μπορεί να αποβεί μοιραία.

Σακχαρώδης Διαβήτης

Θεωρείται ότι κάποιος πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη όταν το επίπεδο του σακχάρου του στο αίμα είναι πάνω από 126 mg/dL σε μέτρηση πριν το φαγητό (σάκχαρο νηστείας) για τουλάχιστον δύο συνεχόμενες μετρήσεις. Παρόλο που το σάκχαρο μπορεί να ελεγχθεί, ο κίνδυνος για εγκεφαλικό επεισόδιο αυξάνεται. Δυστυχώς τα ποσοστά των ατόμων με διαβήτη δεν είναι μικρά.

Νόσος των καρωτίδων

Οι καρωτίδες αρτηρίες τροφοδοτούν με αίμα τον εγκέφαλο. Αν η καρωτιδική αρτηρία παρουσιάσει στενώσεις από εναπόθεση λίπους, με το πέρασμα ενός θρόμβου μπορεί να κλείσει τελείως.

Περιφερική αρτηριοπάθεια είναι ο όρος για τη στένωση των αιμοφόρων αγγείων που μεταφέρουν το αίμα στους μυς των ποδιών και των χεριών. Η περιφερική αρτηριοπάθεια εκθέτει τον ασθενή σε υψηλότερο κίνδυνο για νόσο των καρωτίδων, η οποία καθιστά την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου πιο δύσκολη.

Κολπική μαρμαρυγή

Στην κολπική μαρμαρυγή οι κοιλότητες της καρδιάς που ονομάζονται κόλποι δε συστέλλονται αποτελεσματικά. Αυτό αφήνει το αίμα να λιμνάσει με αποτέλεσμα να δημιουργείται θρόμβος, αυξάνοντας τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο. Εάν ο θρόμβος προχωρήσει και μπει στο κυκλοφορικό, μπορεί να φτάσει στον εγκέφαλο (εγκεφαλικό επεισόδιο).

Παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο

Το παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο μπορεί να έχει τα συμπτώματα του εγκεφαλικού επεισοδίου, χωρίς όμως τις μόνιμες βλάβες. Γενικότερα θεωρείται ως προάγγελος του εγκεφαλικού επεισοδίου. Ο ασθενής θα πρέπει να καλέσει άμεσα ιατρική βοήθεια και να μάθει ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια του εγκεφαλικού επεισοδίου και του εμφράγματος του μυοκαρδίου.

Διαταραχές του αίματος

Ο υψηλός αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων πολλές φορές ευθύνεται για τη δημιουργία θρόμβων, αυξάνοντας τον κίνδυνο του εγκεφαλικού επεισοδίου. Το πρόβλημα αυτό συνήθως αντιμετωπίζεται με την αφαίρεση των θρόμβων ή με την χορήγηση αντιπηκτικών.

Η δρεπανοκυτταρική αναιμία είναι μια γενετική διαταραχή που πλήττει κυρίως τους Αφρο-Αμερικανούς στην παιδική ηλικία. Στην πάθηση αυτή τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι λιγότερο ικανά να μεταφέρουν οξυγόνο στους ιστούς και τα όργανα του σώματος. Επίσης, έχουν την τάση να προσκολλώνται στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων με αποτέλεσμα να φράζουν τις αρτηρίες προς τον εγκέφαλο και να προκαλείται εγκεφαλικό επεισόδιο.

Υψηλή χοληστερόλη

Τα υψηλά επίπεδα της ολικής χοληστερόλης είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου για στεφανιαία νόσο, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο.

Τα υψηλά επίπεδα της LDL (κακής) χοληστερόλης και των τριλγυκεριδίων μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο στα άτομα με στεφανιαία νόσο, ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο.

Το υψηλό επίπεδο της HDL (καλής) χοληστερόλης μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Το χαμηλό επίπεδο της HDL χοληστερόλης αυξάνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και του εγκεφαλικού επεισοδίου.

Ο ασθενής συνίσταται να κάνει εξετάσεις και να γνωρίζει τα επίπεδα της χοληστερόλης του.

Τα άτομα που έχουν περάσει ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή προσβολή (ή βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο) πρέπει να συμβουλεύονται τον ιατρό τους και να κρατούν τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης κάτω από 100, και τα άτομα με πολύ υψηλό κίνδυνο κάτω απο70. Εάν τα αποτελέσματα είναι οριακά ή πάνω από το επίπεδο του φυσιολογικού, ο ασθενής θα πρέπει να συνεργαστεί τον γιατρό του, προκειμένου να μειώσει τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο.

Υψηλή αρτηριακή πίεση

Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι ένας από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο. Πολλές φορές γίνεται αναφορά σε αυτήν με τον όρο «σιωπηλός δολοφόνος», καθώς τις περισσότερες φορές το άτομο δεν παρουσιάζει συμπτώματα.

Συνίσταται γενικότερα ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης τουλάχιστον μια φορά κάθε δύο χρόνια, και πολύ περισσότερο εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό υψηλής αρτηριακής υπέρτασης, εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιακής προσβολής. Εάν οι τιμές βρίσκονται στο όριο ή σε υψηλά επίπεδα τότε θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία με τον γιατρό προκειμένου να μειωθούν. Μπορεί να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή, ενώ σε περίπτωση που παρουσιαστούν κάποιες παρενέργειες θα πρέπει να ενημερωθεί ο γιατρός πριν γίνει καμία αλλαγή ή σταματήσει η αγωγή.